WALMUUR EN RONDEEL “DE VIEF KÖP“

locatie:vijf koppen maastricht

opdrachtgever: gemeente maastricht

bouwhistorie: buro4

landschapsarchitect: mtd landschapsarchitecten

aannemer: bouwcombinatie koninklijke woudenberg | laudy vof

uitvoering: 2019 - voorjaar 2025

fotografie: george deswijzen

genomineerd voor de victor de stuersprijs 2025

"Wat begon als een ontwerpopgave voor het herstel van de bres, groeide uit tot een uitdagend project – als een spannend jongensboek! De lat lag hoog, en we zijn dan ook trots dat we, samen met alle betrokkenen, dit prachtige eindresultaat hebben bereikt. Vijf eeuwen historie zijn opnieuw beleefbaar en toegankelijk gemaakt voor de inwoners en bezoekers van Maastricht."

instorting 23 maart 2019

afgraving en onderzoek binnenzijde rondeel

overzicht achterzijde courtinemuur en rondeel, de aanaarding is afgegraven tot de situatie van 1515, hierdoor is een wandeling langs de courtinemuur met schietgaten weer mogelijk

foto: George Deszwijzen

landschapsplan

plattegrond rondeel

de deels afgegraven aarden wal maakt de weermuur aan de stadszijde weer zichtbaar. De voetmuur is samengesteld uit de niet herbruikbare blokken.

de nieuwe toegangstrap vanaf de helpoort die samengesteld is uit de hergebruikte traptreden vormt nu een uitnodigende toegang tot het vestingwerk

foto: George Deszwijzen

de cortenstalen strip in de achterwand van het rondeel markeert de overgang van het muurwerk dat onder het maaiveld is aangetroffen en het nieuwe muurwerk dat is uitgevoerd in braziliaans verband om difuus licht in het rondeel toe te laten. Dit verband maakt ook duidelijk dat het hier om hedendaags muurwerk gaat.

doorsnede rondeel met verbindingstrap vanuit kazemat die aansluit op de stalen galerij die op het nivo ligt van de oorspronkelijke houten verdiepingvloer. In het dek zijn lichtsleuven aangebracht die het interieur op natuurlijke wijze verlichten.

werkmaquette met de nieuwe invulling rondeel

het dek van het rondeel met zitelementen en lichtsleuven. Het dek bestaat uit betonnen stroken met houtstructuur die verwijzen naar de oorspronkelijke houten verdiepingsvloer.

in een van de bankjes is het spreekwoord “loup nao de vief köp” aangebracht dat verwijst naar de gebeurtenis van het verraad van maastricht. De betekenis is: “loop naar de galg” maar ook een aanmoediging voor wandelaars om naar deze eigentijdse “hangplek” te lopen!

de trap van de openbare route tussen de achterwand van het rondeel en het stalen gordijn. Vanaf deze plek heeft men even een inkijk in het rondeel.

Het interieur van het rondeel bestond oorspronkelijk uit 2 boven elkaar gelegen zalen. De 2 eikenhoutenbalken zijn een reconstructie en markeren de positie van de verdiepingsvloer. De dakvloer uitgevoerd in beton met houten planken structuur wordt gedragen door een blank stalen tafelconstructie. De bijzondere schietgaten zijn in 1515 ontworpen voor het gebruik van een specifiek wapen: “de haakbus”

de nieuwe trap verbind de kazemat die in 1551 werd aangelegd om twee schietgaten bereikbaar te houden nadat het rondeel volledig ter versterking werd opgevuld met aarde. Deze interne route is alleen te bewandelen onder begeleiding van een gids.